Online leren is in 2023 net zo normaal als je boodschappen online bestellen. Sterker nog: door de COVID-19 pandemie namen online leervormen in het onderwijs een onmisbare plek in. Er vond een transitie plaats die hoogstwaarschijnlijk niet wordt teruggedraaid. Welke opleiding, cursus of leertraject je ook gaat volgen, de kans is groot dat er gebruik wordt gemaakt van een online omgeving of virtuele middelen naast de traditionele manier van leren. Samen vormen ze blended leren. Maar hoe pak je dat aan? Hoe zorg je ervoor dat je deze gemengde leervorm slim, duurzaam en efficiënt ontwikkelt en implementeert in je organisatie? Hoe werkt het implementeren van blended leren?
Combinatie van verschillende leervormen
Voordat we in de mogelijkheden duiken om blended leren een plek te geven in je organisatie, kijken we kort naar wat ‘gemengd leren’ in de praktijk inhoudt. Het komt er op neer dat je de leerstof in verschillende vormen aanbiedt. Het is vaak een combinatie van online en offline en individueel en klassikaal leren. Bij het individuele deel kun je denken aan video’s, artikelen of e-learningmodules die ervoor zorgen dat je de theoretische kant kent. De praktische toepassing van deze theorie leer je tijdens een gezamenlijke online of offline training. Het is een flexibele, effectieve en persoonlijke manier van leren waarbij mensen ook vaak hun eigen tempo kunnen bepalen.
Meer lezen over blended leren? Hier vind je tips, voordelen en voorbeelden.
Blended leren kun je niet zomaar bedenken, uitwerken en vervolgens over de schutting gooien. Het vraagt begeleiding, advies en monitoring. Hoe je dit doet is afhankelijk van de structuur van een organisatie, de situatie en uitdagingen en wat je wilt bereiken met de opleiding of training. In dit blog nemen we je mee in de stappen die je kunt nemen om blended leren te implementeren, met welke factoren je rekening moet houden en de hefbomen van deze factoren.
“Zie de implementatie als een trein. Wat gaan instellingen doen? Krijgen ze iedereen aan boord van een sneltrein, die ze zelf besturen? Zit iedereen in de stoptrein met bestemming onbekend? Of laten ze hun docenten ontredderd achter op het station.” – Baren Last
Blended learning: de implementatie
Als je blended leren wilt inzetten om bepaalde kennis over te brengen, moet je goed nadenken over de samenstelling van de leerstof. Online, offline, individueel en klassikaal moeten elkaar versterken en aansluiten bij jouw organisatie en leerdoelen. Zie het als een puzzel waarbij de stukjes goed in elkaar moeten passen. Om het goed te implementeren zijn er diverse modellen en ontwerpmethodes. Iemand die hier veel over weet én schrijft is spreker, docent, onderwijsadviseur en auteur Barend Last. Hij schreef op LinkedIn over deze modellen en methodes een interessant artikel.
De 12 hefbomen
Waar we in deze blog op in willen zoomen, zijn de 12 hefbomen die zorgen voor een optimaal leerresultaat.
Het succesvol implementeren van blended leren – dit noem je ook wel het transfersucces – hangt af van zoveel factoren, dat je moet kijken naar de factoren waar je invloed op kunt uitoefenen. Ina Weinbauer-Heidel, auteur van het boek ‘What makes training really work’, kwam uit op drie essentiële categorieën met in totaal 12 hefbomen die zorgen voor transfersucces.
De drie categorieën zijn deelnemer, ontwerp en organisatie en binnen iedere categorie bevinden zich hefbomen. Zie het als een hendel of stuurknuppel die je in een andere stand kunt zetten en waardoor je van koers verandert.
Zoals je in de afbeelding ziet, vallen er maar liefst vijf hefbomen in de categorie ‘Organisatie’. Dat is goed nieuws! Waarom? Omdat hieruit blijkt dat je organisatiebreed aan de knoppen kunt draaien om de leerstof te laten landen. Laten we daarom deze vijf hefbomen eens onder de loep nemen.
Afbeelding afkomstig van https://brittleert.nl/transfer-12-hefbomen/
De vijf organisatie-hefbomen
- Hefboom 8: toepassingsmogelijkheden
Hier spraken we ook over in onze blog over het 70:20:10 leermodel. Nieuwe kennis en vaardigheden leren lukt veel beter als medewerkers het geleerde in de praktijk kunnen toepassen. Denk aan hulp van collega’s, digitale netwerken of een online vraagbaak. Neem dus de mogelijkheden, tijd en support mee in de planning van het blended learning traject om het naadloos te laten aansluiten bij de omstandigheden in de praktijk.
- Hefboom 9: tijd en werkbelasting
Het gebeurt helaas best vaak: medewerkers volgen een boeiende training , maar komen er op de werkplek niet aan toe er iets mee te doen. Ze worden opgeslokt door de waan van de dag en ze krijgen niet de ruimte de nieuwe kennis in de praktijk toe te passen en eigen te maken. Een goed voorbeeld is het leren van nieuwe software. Door er in de praktijk mee te werken, krijg je het pas écht goed onder de knie. Sterker nog: als het geleerde niet op korte termijn na de training wordt toegepast, zakt de kennis al snel weg. Zorg er dus voor tijd en werkbelasting geen obstakel vormen voor het transfersucces; uiteindelijk levert het geleerde juist meer tijd en minder belasting op.
- Hefboom 10: support vanuit leidinggevenden
Om het geleerde toe te kunnen passen, hebben medewerkers aanmoediging nodig. Toestemming van hun managers om een nieuwe vaardigheid uit te proberen, om fouten te maken en om er zo steeds beter in te worden. De invloed van leidinggevenden in het leerproces van medewerkers is enorm. Neem het management of teamleiders mee in het proces. Plan bijvoorbeeld vaste momenten in waarop mensen kunnen oefenen, plan evaluaties in om te monitoren hoe het gaat of organiseer korte (online) bijeenkomsten om vragen te kunnen stellen.
- Hefboom 11: support vanuit collega’s
Hoe leuk is het als iemand terugkomt van een training, collega’s hier oor naar hebben. En nog een stap verder: doorvragen zodat goed op tafel komt hoe de nieuwe kennis of vaardigheden hen ook kan helpen. Zo zorg je voor transfersucces. Laat bijvoorbeeld iemand die een training heeft gevolgd een korte presentatie geven om zijn ervaring en kennis te delen met het team. Misschien is er dan wel een collega die zich hier ook in wil verdiepen, waardoor de kennis nog beter wordt geborgd!
- Hefboom 12: transferverwachtingen
De vraag stellen welk probleem er moet worden opgelost, is beter dan afvragen welke kennis er ontbreekt. Je zet dan de werksituatie centraal en welke impact je hier terug wilt zien. De verwachtingen maak je hiermee concreter en de effecten van de training zichtbaarder. Ook bij de evaluatie kun je beter toetsen of de training voldoende was of dat er een vervolg nodig is.
Ga je aan de slag met blended learning, praat intern met elkaar over deze vijf hefbomen. Hoe kunnen jullie er gezamenlijk voor zorgen dat de leerdoelen worden behaald én bijdragen aan jullie organisatiedoelen.
Tips om blended learning te ontwikkelen en implementeren
Tot slot nog een aantal aandachtspunten om mee te nemen als je blended learning wil gaan toepassen:
- Bepaal van tevoren goed welke leerstof je online kunt aanbieden en welke fysiek.
- Kijk wie binnen je organisatie het meest geschikt is om welk deel op te pakken. Maar ook naar de beslissingsbevoegdheden; wie mag waarover een knoop doorhakken?
- Breng tijdens een brainstormsessie met verschillende afdelingen alle kennis, tools en capaciteit in kaart – en zo nodig in huis – die je nodig hebt om zowel het online als fysieke deel goed te kunnen ontwikkelen en beheren.
- Prik tijdens de duur van de training vaste momenten voor interactie, om de voortgang te monitoren en feedback te verkrijgen van de ‘studenten’.
- Richt een werkgroep op die problemen, uitdagingen en kansen rondom de implementatie van blended learning op tijd signaleren en aanpakken.
Conclusie
Blended learning is een geweldige combinatie van online en traditionele leervormen om nieuwe kennis of vaardigheden te leren. Maar vraagt wel om een juiste aanpak, een andere rol van de mensen die de training samenstellen en er zijn veel factoren die invloed hebben op het uiteindelijke resultaat. Natuurlijk denken wij graag met je mee en kunnen we je helpen met een blended leertraject op maat.
Plan hieronder een vrijblijvend adviesgesprek in om te sparren over blended leren in jouw organisatie!
